Wady i zalety franczyzy – co musisz wiedzieć

Chcesz prowadzić własny biznes, ale nie masz dużego budżetu? Doskonałym rozwiązaniem okaże się dla Ciebie franczyza. Dzięki niej ominiesz wysoki próg wejścia na rynek, a zyskasz wsparcie od doświadczonego przedsiębiorcy. Podpowiadamy, czym dokładnie jest franczyza, na jakich zasadach prowadzi się taki biznes oraz jakie są wady i zalety biznesu opartego o model franczyzowy.

Co to jest franczyza?

Franczyza to forma prowadzenia biznesu, która polega na ścisłej współpracy przedsiębiorców. Jeden z nich jest franczyzodawcą, a drugiego określa się jako franczyzobiorcę. Franczyzodawca prowadzi już swój biznes, który jest rozpoznawalny, dlatego może przekazać wartościową wiedzę franczyzobiorcy w zamian za określone wynagrodzenie. Przedsiębiorcy zawierają pomiędzy sobą umowę, w której zawarte są zasady współpracy. Dokument określa, jaką część zysków otrzyma franczyzodawca oraz co będzie musiał zapewnić franczyzobiorcy.

Poznaj zalety prowadzenia biznesu w oparciu o model franczyzowy

Franchising – podobnie jak każda inna forma prowadzenia biznesu – ma zarówno wady, jak i zalety. Co więcej, niektórzy mogą traktować potencjalne korzyści jako wady i na odwrót. Do niewątpliwych zalet należy gotowy pomysł na biznes. Są przecież osoby, które chciałyby pracować na własny rachunek, mają oszczędności, jednak brakuje im koncepcji. Testowanie różnych rozwiązań to przecież wysokie koszty, które nie zawsze się zwracają.

Prowadzenie franczyzy wiąże się ze zdecydowanie mniejszym ryzykiem. Marka jest przecież rozpoznawalna, a pomysł dobrze sprawdzony na rynku. Dodatkową korzyścią jest wsparcie doświadczonego przedsiębiorcy. Pomoc może dotyczyć, na przykład znalezienia odpowiedniej lokalizacji i placówki dla biznesu, promocji w mediach społecznościowych czy dostępu do bazy klientów.

Podsumujmy, do zalety franczyzy zaliczyć należy:

• gotowy pomysł na biznes,
• znacznie ograniczone ryzyko,
• wsparcie doświadczonego przedsiębiorcy.

Dowiedz się więcej o wadach franczyzy

Przed podjęciem decyzji warto dowiedzieć się więcej o wadach biznesu opartego o model franczyzowy. Część z nich może się okazać dla niektórych korzyściami. Jedną z wad franczyzy jest umowa na czas określony – nigdy nie ma więc pewności, że przedsiębiorca przedłuży umowę z franczyzobiorcą. Oczywiście dla niektórych będzie to zaleta – przez określony czas można przecież sprawdzić, czy taka forma współpracy odpowiada obydwu stronom. Jeśli nie, po wygaśnięciu umowy strony po prostu zrezygnują ze współpracy. Istnieją też umowy na czas nieokreślony – zapisuje się w nich okres wypowiedzenia, po którym można zerwać współpracę.

Wadą franczyzy jest też zależność od franczyzodawcy. Franczyzobiorca musi zadbać o przestrzeganie standardów, a także umożliwiać franczyzodawcy przeprowadzenie kontroli. Dla osób, które chcą niezależności, będzie to duży problem, natomiast dla innych okaże się to ułatwieniem. Franczyzobiorca nie może wprowadzać własnych pomysłów – wszystko musi konsultować z franczyzodawcą, do którego należy wytyczanie kierunku, w którym będzie szła firma.

Warto też zwrócić uwagę na efekt domina. Wiąże się on z nadszarpnięciem wizerunku sieci, które odbije się na wszystkich otwartych punktach. Oznacza to, że błąd jednego przedsiębiorcy, może w widoczny sposób wpłynąć na dochody drugiego przedsiębiorcy. Trzeba też zaznaczyć, że upadek franczyzodawcy sprawia, że franczyzobiorca nie może dalej prowadzić biznesu.

Podsumujmy, do wad franczyzy trzeba zaliczyć:

• dużą zależność od franczyzodawcy,
• umowę na określony czas, po którym franczyzodawca może nie przedłużyć współpracy,
• małą możliwość wprowadzania własnych pomysłów,
• Efekt domina, czyli możliwość płacenia dosłownie i w przenośni za błędy innego przedsiębiorcy, na przykład franczyzodawcy lub innego franczyzobiorcy.

Pakiet franczyzowy – czym jest i co zawiera?

Pakiet franczyzowy jest również określany licencją franczyzową, a oznacza kompletną koncepcję prowadzenia biznesu. W pakiet franczyzowy zazwyczaj wchodzą:

• prawo do korzystania z marki,
• wiedza dotycząca prowadzenia biznesu,
• podręcznik operacyjny zawierający zasady kierowania firmą,
• określenie usług świadczonych przez franczyzodawców na rzecz franczyzobiorców,
• opłaty franczyzowe.

Prawo do korzystania z marki oznacza przede wszystkim prawo do korzystania z nazwy i logo przedsiębiorstwa. Pozwala to prowadzić biznes pod znanym szyldem, co przyczynia się do zmniejszenia kosztów promocji. Marka jest już przecież świetnie znana.

W pakiecie franczyzowym znajduje się również know-how, do którego zalicza się między innymi wiedzę na temat technik marketingowych oraz informacje dotyczące sprzedaży konkretnych produktów. Oznacza to, że franczyzodawca zdradza franczyzobiorcy sekrety udanego biznesu, co jest korzystne dla obu stron. Lepsze radzenie sobie z prowadzeniem firmy przez franczyzobiorcę przekłada się na zwiększone zarobki franczyzodawcy. Know-how jest oczywiście poufne.

Podręcznik operacyjny można określić jako instrukcję prowadzenia biznesu. Zawarte są w nim różnorodne informacje na temat przedsiębiorstwa – dotyczą między innymi procedur organizacyjnych, na przykład polityki cenowej czy ubioru pracowników. Podręcznik powinien też zawierać oczekiwania i wymagania franczyzodawcy wobec franczyzobiorcy oraz obowiązki franczyzodawcy wobec franczyzobiorcy.

Pakiet franczyzowy określa też, na jaką pomoc ze strony franczyzodawcy może liczy franczyzobiorca. W dużej mierze zależy to od specyfiki biznesu – inne usługi franczyzodawcy mogą dotyczyć dużej sieci restauracji, a inne małego sklepu.

Franczyza – ile kosztuje?

Koszt otwarcia biznesu w oparciu o model franczyzowy zależy od wielu czynników. Można znaleźć firmy, które umożliwiają wejście do biznesu już od kilkudziesięciu tysięcy złotych, a są też takie, w których na samym starcie potrzeba ponad miliona. Na koszt franczyzy może wpływać kilka czynników, na przykład okres, na jaki zawierana będzie umowa. Istnieje tak zwana bieżąca opłata franczyzowa – to koszt, który franczyzobiorca ponosi regularnie. Opłata może być stała lub zależna od obrotów.

Należy też zwrócić uwagę na dodatkowe koszty, z którymi związana jest franczyza. Przykładowo – do prowadzenia studia z treningami EMS potrzebny jest lokal. Koszty będą więc obejmowały opłatę za wynajem. Nie można też zapominać o opłatach administracyjnych i skarbowych.

Umowa franczyzy – co musi się w niej znaleźć?

Odpowiednio skonstruowana umowa franczyzy to gwarancja, że każdy z przedsiębiorców będzie odpowiednio zabezpieczony oraz każdy będzie dokładnie znał swoje prawa i obowiązki. Umowa franczyzy powinna zawierać podstawowe informacje, czyli datę zawarcia, informację o stronach umowy, czas trwania oraz sposób rozwiązania. W umowie muszą zostać wymienione szczegółowo i zrozumiale prawa i obowiązki franczyzodawcy i franczyzobiorcy. Powinna też zawierać zapis o zakazie działalności konkurencyjnej, a także informacje na temat ewentualnych kar umownych, które dotyczą naruszenia zasad współpracy, na przykład przedterminowego zerwania jej.